COMUNIDAD HELENICA DE LA COMUNIDAD VALENCIANA - ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ ΙΑΤΡΙΚΗ

Σ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΣΕΛΙΔΑ ΘΑ ΒΑΖΟΥΜΕ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΜΕ ΒΟΤΑΝΑ
EN ESTA PAGINA PONDREMOS RECETAS DE PLANTAS MEDICINALES.

ΠΕΣΤΕ ΜΑΣ ΤΙ ΕΧΕΤΕ ΚΑΙ ΘΑ ΣΑΣ ΠΟΥΜΕ ΤΙ ΒΟΤΑΝΟ ΚΑΙ ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟ ΠΑΡΕΤΕ

Los hispanoparlantes favor de pedir la traducción del tema que les interese.

Χρώματα κι αρώματα που μπορούν να σε ταξιδέψουν σε ένα παραμυθένιο, σχεδόν μαγικό κόσμο.

Χρώματα κι αρώματα που μπορούν να σε ταξιδέψουν σε ένα παραμυθένιο, σχεδόν μαγικό κόσμο. Η μυρωδιά τους είναι έντονη, χαρακτηριστική, μοναδική. Δίνουν άρωμα, χρώμα, γεύση σε φαγητά και ποτά. Ολα κάποια στιγμή μπορεί να τα ξεχάσεις, εκτός από τις μυρωδιές... Ενα άρωμα είναι αρκετό για να ξαναζωντανέψει ως διά μαγείας αναμνήσεις.

Σκοντάφτεις πάνω τους και χωρίς να το θέλεις απασφαλίζεις τον κρίκο τους κι αυτές εκρήγνυνται όλες μαζί.

Πιπέρι, κανέλα, μοσχοκάρυδο, μπαχάρι, γαρίφαλο. Μπαχαρικά που έχουν όχι μία, αλλά πολλές και διαφορετικές χρήσεις στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική.

Ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής, τα χρησιμοποιούσε για θεραπευτικούς σκοπούς. Το δεντρολίβανο, ο βασιλικός, η κανέλα, το θυμάρι είναι μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά είδη. Ας ξεκινήσουμε ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο των μπαχαρικών.

ΑΛΙΦΑΣΚΙΑ ή ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ

Βοηθά:
- Στον πυρετό
- Στη διούρηση
- Στον πονόλαιμο
- Στο βήχα
Ρόφημα ζεστό από φασκόμηλο, μέντα, χαμομήλι, τσάι. Με μία κουταλιά μέλι και λεμόνι μαλακώνει το λαιμό και το βήχα.
Όταν έχει "κλείσει ο λαιμός": κάντε γαργάρες με αφέψημα φασκόμηλου, στο οποίο θα έχετε ρίξει μερικές σταγόνες ξύδι
Το λάδι της φασκομηλιάς βοηθά τη μνήμη.

ALIFASKIA Sabio

Asistencias:
- La φιεμπρε
- La diuresis
- El dolor de garganta
- En la tos
caliente de salvia, menta, té de manzanilla bebida. Con una cucharada de miel y limón alivia la garganta y tos.
¿Dónde está "nudo en la garganta" y luego haga gárgaras con té de salvia, que le tire unas gotas de vinagre
El aceite de salvia ayuda a la memoria.

Ρόδι: ένα πανάρχαιο εξωτικό φρούτο
Granada : una antigua fruta exotica

Εχει περιβληθεί με ποικίλους συμβολισμούς που επιβιώνουν ώς τις μέρες μας και το συνδέουν τόσο με τη ζωή όσο και με τον θάνατο

Του Χρ. Γ. Ντουμα*

Σύμφωνα με τις έρευνες των αρχαιοβοτανολόγων, η ροδιά είναι φυτό ιθαγενές στην περιοχή νοτίως της Κασπίας Θάλασσας, όπου ακόμη και σήμερα ακμάζει στην άγρια μορφή της. Μετά την εξημέρωσή της διαδόθηκε ακτινωτά κατακτώντας σταδιακά ολόκληρη την υφήλιο. Σε περιοχές της ανατολικής Μεσογείου δεν φαίνεται να έφτασε πριν από την Μέση Εποχή του Χαλκού, αν κρίνει κανείς από κατάλοιπα ροδιού που βρέθηκαν στις ανασκαφές της Nimrud και της Ιεριχούς. Σε κείμενα σφηνοειδούς γραφής από την Qatna (Συρία), που χρονολογούνται στον 14ο περίπου αι. π.Χ., αναφέρεται το ρόδι με το όνομα lurmu. Από τη Συρία, ίσως μέσω Κύπρου, φαίνεται πως εισήχθη αρκετά νωρίς στην Αίγυπτο της 18ης Δυναστείας (1550 - 1295 π.Χ.), καθώς τεκμηριώνει η μνεία του στις επιστολές της Amarna (14ος αι. π.Χ.) με το όνομα nurmu. Της ίδιας περίπου εποχής είναι και το πλοίο που ναυάγησε στο Uluburun στις νότιες ακτές της Τουρκίας, το οποίο φορτωμένο κυρίως με τάλαντα χαλκού, κασσιτέρου και γυαλιού, αλλά και με ρόδια, φαίνεται πως κατευθυνόταν προς το Αιγαίο. Oλες αυτές οι μαρτυρίες δηλώνουν ότι το εξωτικό φρούτο ήταν σε μεγάλη ζήτηση κυρίως από επίλεκτες κοινωνικές ομάδες (lites).

Απεικονίσεις

Ενθέμια με τη μορφή ροδιού προερχόμενα από το «θησαυροφυλάκιο» του ανακτόρου της Κνωσού έχουν χονδρικά χρονολογηθεί στον 17ο αι. π.Χ., ενώ πιο συχνές είναι οι απεικονίσεις ροδιού στην τέχνη της Μυκηναϊκής Περιόδου, ιδιαίτερα δε του 14ου και 13ου αι. π.Χ. Γύρω στο 1200 π.Χ. χρονολογούνται πραγματικοί σπόροι ροδιού που βρέθηκαν τόσο σε θέσεις της Μεσογείου, όπως το Hala Sultan Tekke στην Κύπρο και η Τίρυνθα στην Αργολίδα. Εν τούτοις, εξακολουθεί να επικρατεί η αντίληψη ότι το ρόδι αποτέλεσε κοινή τροφή στις θαλασσινές κοινωνίες του Αιγαίου πολύ μετά την Υστερη Εποχή του Χαλκού.

Μία από τις θετικές πλευρές που είχαν οι εργασίες για την αντικατάσταση του παλαιού στεγάστρου στον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου στη Θήρα, ήταν και η ανάγκη να διανοιγούν βαθιά φρέατα για τη θεμελίωση των στύλων. Η διάνοιξη, που έγινε με συστηματική ανασκαφική διαδικασία, έφτασε ακόμη και κάτω από την επιφάνεια του πυροκλαστικού πετρώματος, παρέχοντας την ευχέρεια να μελετηθεί, μέσα από μια μεγάλη στρωματογραφική ακολουθία, ολόκληρη η ιστορία της προϊστορικής πόλης, από την ίδρυση μέχρι την τελική καταστροφή της. Ανάμεσα στα οργανικής προελεύσεως κατάλοιπα που συγκεντρώθηκαν από στρωματογραφικόν ορίζοντα του τέλους της 3ης ή των αρχών της 2ης χιλιετίας π.Χ. σε ένα από τα φρέατα θεμελίωσης, οι ειδικοί επιστήμονες αναγνώρισαν καρβουνάκια από ξύλο ροδιάς (punica granatum L.).

Περίπου δύο αιώνες νεότερη (πρώτο μισό του 17ου αι. π.Χ.) είναι μια κατηγορία πήλινων πρόχων με μεγάλο στόμιο και με μοναδικό διακοσμητικό στοιχείο το ρόδι σχεδόν σε φυσιοκρατική απόδοση. Η απεικόνιση του σπάνιου και εξωτικού καρπού επάνω στα εν λόγω σκεύη μπορεί να σχετίζεται με τη λειτουργία τους ή με την διάθεση των κατόχων τους να επιδείξουν την κοινωνική τους θέση, αν το ρόδι ήταν αγαθό που μόνο μια διακεκριμένη κοινωνική ομάδα του Ακρωτηρίου (lite) είχε τη δυνατότητα να το απολαμβάνει.

Ετυμολογία του ονόματος

Η αρχαία ελληνική γραμματεία βρίθει αναφορών στην ρόα ή ροιά (ιων. ροιή) ονόματα που χρησιμοποιούνται τόσο για το δέντρο όσο και για τον καρπό του. Στον Ομηρο, η ροδιά επαινείται ως «αγλαόκαρπος» (Οδυσ. η 115, λ. 590), ενώ στον μύθο του Αισώπου «Ροιά και μηλέα και βάτος» η ροδιά ερίζει με τη μηλιά για το ποια από τις δυο τους παράγει καλύτερα φρούτα. Κόκκους (ή κόκκωνες) αποκαλούσαν οι αρχαίοι τις χυμώδεις δρύπες του ροδιού και, σύμφωνα με μιαν άποψη, από αυτούς προέκυψε η ονομασία κόκκινο για το ερυθρό χρώμα, όπως π.χ. από το πράσο είναι το πράσινο, από το κίτρο το κίτρινο κ.λπ. Στην αφθονία του χυμού, υποστηρίζουν μερικοί γλωσσολόγοι, οφείλεται το όνομα ρόα, από το ρέω. Οποια όμως κι αν είναι η ετυμολογία του ονόματός του, το βέβαιο είναι ότι το φρούτο αυτό έχει περιβληθεί με συμβολισμούς που το συνδέουν τόσο με τη ζωή όσο και με τον θάνατο. Προφανώς από το μεγάλο πλήθος σπερμάτων που περιέχονται σε κάθε καρπό, το ρόδι έγινε σύμβολο γονιμότητας και καρποφορίας, ενώ με το κόκκινο χρώμα του χυμού του, που μοιάζει με αίμα, συμβολίζει την ίδια τη ζωή.

Θεραπευτικές ιδιότητες

Από το 23ο Βιβλίο της «Φυσικής Ιστορίας» του Πλίνιου πέντε κεφάλαια (57 - 61) είναι αφιερωμένα στο ρόδι και τη ροδιά. Ανάμεσα στις πολλές πληροφορίες περιγράφονται και διάφορες παθήσεις, για τις οποίες το ρόδι ή το άνθος του χρησίμευαν για θεραπευτικούς σκοπούς. Για στομαχικές ή κοιλιακές παθήσεις, ωτορινολαρυγγολογικά προβλήματα, πονόματος κ.λπ. αντιμετωπίζονταν με τον καρπό του ροδιού, ενώ το άνθος εξουδετέρωνε τσιμπήματα σκορπιού, σταματούσε την ακατάσχετη εμμηνόρροια, αιμορραγίες, δυσεντερία, διάρροια και γενικά λειτουργούσε ως παυσίπονο. Ο δε φλοιός του ροδιού χρησιμοποιόταν στην βυρσοδεψία.

Με όλες αυτές τις ιδιότητες είναι κατανοητό γιατί το ρόδι απέκτησε πολλούς και ποικίλους συμβολισμούς. Ετσι, σύμφωνα με τον Αρτεμίδωρο τον Δαλδιανό (Ονειροκριτικόν Ι, 73), ρόδια στα όνειρα σήμαιναν τραύματα, βάσανα και δουλεία. Θεωρούμενο ως τροφή των νεκρών, για να ξεχνούν τον Επάνω Κόσμο, το ρόδι συνδέθηκε με χθόνιες θεότητες και με τον Κάτω Κόσμο. Ο Πλούτων, «κόκκον ροιής έδωκε φαγείν», στην Περσεφόνη σύμφωνα με τον Ομηρικό «Υμνον εις Δήμητραν» (371). Την αντίληψη δε αυτή φαίνεται πως εκφράζει ο κτερισμός των νεκρών με ομοιώματα ροδιού.

Με την πίστη ότι η ροδιά βλάστησε από το αίμα του Διονύσου, όταν οι Τιτάνες σταλμένοι από την Ηρα προσπάθησαν να τον εξοντώσουν, οι γυναίκες που έπαιρναν μέρος στη γιορτή προς τιμήν της, τα Θεσμοφόρια, απέφευγαν την κατανάλωση ροδιών. Ωστόσο, τα άφθονα ομοιώματα ροδιού στο Ηραίο της Σάμου υποδηλώνουν την πανάρχαια σχέση της θεάς με τον καρπό, ενώ σύμφωνα με τον Απολλώνιο τον Τυανέα (IV, 28), η ροδιά είναι το μόνο φυτό που φύεται αποκλειστικά για χάρη της. Ισως δε το γεγονός ότι το ρόδι, ακόμη και ξερό, δηλαδή φαινομενικά νεκρό, εσωτερικά σφύζει από ζωή, συνέβαλε στον συσχετισμό του τόσο με τη ζωή όσο και με το θάνατο.

Ιερό μυστικό

Η άρνηση του Παυσανία να μιλήσει για τη σημασία του ροδιού (ΙΙ.17.4), υποδηλώνει ότι αυτή αποτελούσε για τους αρχαίους ιερό μυστικό, ένα είδος ταμπού. Παρά τη μυστικότητα όμως, η αντίληψη για το ρόδι ως σύμβολο, τόσο της ζωής όσο και του θανάτου, επιβιώνει ώς τις μέρες μας: Η νεόνυμφη γυναίκα, πριν περάσει το κατώφλι του καινούργιου σπιτιού της, πρέπει να σπάσει ένα ρόδι, ώστε με τη διασπορά των κόκκων του να εξασφαλιστεί γονιμότητα και αφθονία στην οικογένεια που θα δημιουργηθεί. Από την άλλη μεριά, είναι αδιανόητο να παρασκευαστούν κόλλυβα στη μνήμη των νεκρών, χωρίς να περιέχουν αρκετή ποσότητα κόκκων ροδιού. Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για έθιμα που φαίνεται πως έλκουν την καταγωγή τους από δοξασίες της Εποχής του Χαλκού.

* Ο κ. Χρ. Γ. Ντούμας είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Πηγή: Καθημερινή

Με πολλές ευεργετικές ιδιότητες ο κρόκος Σαντορίνης
AZAFRAN DE SANTORINI con muchas propiedades benéficas

Ο θεός Ερμής έπαιζε δίσκο με τον φίλο του τον Κρόκο. Ο δίσκος έφυγε και τραυμάτισε τον Κρόκο στο κεφάλι. Τρεις σταγόνες από το αίμα του έπεσαν στο κέντρο ενός λουλουδιού, που βρισκόταν στα πόδια του. Ο Ερμής λυπήθηκε πολύ για τον φίλο του και τον μεταμόρφωσε σε φυτό. Οι τρεις σταγόνες αίμα έγιναν τα τρία κόκκινα στίγματα που αποτελούν το χαρακτηριστικό γνώρισμα του φυτού.

Κρόκος Σαντορίνης: Η εναλλακτική καλλιέργεια του μέλλοντος

Δεν μένουν στη μυθολογία οι Σαντορινιοί, προχωρούν πιο πέρα, προσθέτοντας εκτός από τη φάβα, το αμπέλι και το ντοματάκι και τον κρόκο τον καρτραϊκό, κοινώς ζαφορά, στα παραδοσιακά τους είδη για παρασκευή: ψωμιού που παίρνει υπέροχο κίτρινο χρώμα, τσικουδιάς με υπέροχο άρωμα, αρωματικού του στόματος μαζί με μαστίχι.

«Στη Σαντορίνη φύεται το είδος Crocus cartwrightianus (κρόκος ο καρτραϊκός, κοινώς ζαφοράς ή ζαφορά) που είναι ενδημικό φυτό της Ελλάδος. Ανθίζει από τον Νοέμβριο μέχρι και τον Δεκέμβριο» μας λέει ο γεωπόνος Μάρκος Καφούρος. «Τα άνθη του είναι ποικίλου χρώματος, από λευκό μέχρι ανοιχτό και βαθύ βιολετί. Χαρακτηρίζεται από τον κοκκινωπό στύλο, που χωρίζεται σε τρία πολύ μεγάλα και πλατιά στίγματα. Στη Σαντορίνη ο ζαφοράς φύεται μόνο σε δύο θέσεις, στον λόφο του Ταξιάρχη ή Αρχάγγελο στο Ακρωτήριο και στον λόφο του Γαβρίλου στο Εμπορείο. Επίσης φύεται στη γειτονική νήσο Χριστιανά».

Τα στίγματα του κρόκου συλλέγονταν στη Σαντορίνη από αρχαιοτάτων χρόνων. Ονομαστές είναι οι τοιχογραφίες του Ακρωτηρίου όπου παριστάνεται ο κρόκος και η συλλογή του. Ο Πλίνιος είναι ο πρώτος που αναφέρεται στον κρόκο της Θήρας, τον θεωρεί μάλιστα ως έναν από τους καλύτερους. Ο Θεόφραστος αναφέρεται στον «εν Κυρηναία εύοσμον κρόκον» που οι οσμές του «διαφερόντως άκρατοι» είναι. Η Κυρήνη ήταν αποικία της Θήρας και πιθανόν οι Κυρηναίοι είχαν μάθει από τους Θηραίους την εκμετάλλευση του κρόκου.

«Η συλλογή του ζαφορά στη Σαντορίνη γινόταν αποκλειστικά από τις γυναίκες, τα άνθη κόβονταν ολόκληρα μαζί με το περιγόνιο. Τσακίζονται ανάμεσα στον δείκτη και τον αντίχειρα και στη συνέχεια, πολλά μαζί, συγκρατούνται μέσα στη χούφτα από τα υπόλοιπα δάχτυλα. Μετά το τέλος της συγκομιδής μαζεύονται γυναίκες και παιδιά από όλη την οικογένεια και ξεχωρίζουν τα στίγματα από τα υπόλοιπα μέρη του άνθους. Συνήθως όμως δεν γίνεται διαχωρισμός των στημόνων, οι οποίοι τοποθετούνται μαζί με τα στίγματα. Στη συνέχεια τα στίγματα ξηραίνονται και τοποθετούνται σε δοχεία αεροστεγώς κλεισμένα. Μνήμες από τα προπολεμικά χρόνια ενθυμούνται τα περιβόλια των πλουσίων να είναι γεμάτα από ζαφορά κάθε χειμώνα, ενώ οι άκριες πολλών αγρών στην περιοχή Κατσινάρος του Εμπορείου είχαν φυτευτεί με ζαφορά.

Ο ζαφοράς, χάρης στις χρωστικές, αρωματικές και φαρμακευτικές ουσίες που περιέχει, έχει μεγάλη σημασία ως φαρμακευτική, αρωματική και χρωστική ουσία. Καθημερινές χρήσεις του ήταν η βαφή των ενδυμασιών, κυρίως τη Βυζαντινή εποχή, στη μαγειρική ως υδατόχρωμα, στην αρωματοποιία ως συστατικό διαφόρων μύρων, στη ζαχαροπλαστική -και ειδικά στη Σαντορίνη- χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα στην παρασκευή των «λαμπριανών» (κουλούρια και μελιτίνια της Λαμπρής), αλλά και στην φαρμακευτική ως τονωτικό, αφροδισιακό, ευστόμαχο και στην παρασκευή κολλυρίων.

«Την ενθάρρυνση ας την κάνει η Πολιτεία με απλά και συστηματικά βήματα. Με παραγωγή και διάθεση στους αγρότες πιστοποιημένου και βελτιωμένου πολλαπλασιαστικού υλικού από το ντόπιο γενετικό υλικό, με ένταξη και ενίσχυση της καλλιέργειας του κρόκου στον κανονισμό της Ε.Ε. για τα μικρά νησιά του Αιγαίου πελάγους, με γνωριμία των αγροτών με την καλλιέργεια και ενημέρωσή τους για τις σύγχρονες καλλιεργητικές τεχνικές».

Πηγή: Ελευθεροτυπία